Podczas zajęć z pacjentem, mających na celu rozwój kontroli postawy, terapeuta stara się dostarczyć kontrolowany, optymalny bodziec sensoryczny („hands on/hands off”), ułatwiając wykonanie ruchu, dbając o jego jakość oraz wpływając na normalizację wzorców motorycznych, określanych obecnie jako wyuczenie lub odzyskanie „typowego zachowania motorycznego” oraz minimalizowanie „nietypowych zachowań motorycznych”. Ta forma terapii polega na treningu jakości ruchu. Stosowanie strategii kompensacyjnych lub nietypowych, jak to było w przeszłości, jest aktualnie dużym błędem.

Teoretyczne podstawy NDT/Bobath zostały przedefiniowane, aby dostosować się do współczesnych podejść, przechodząc od tradycyjnego modelu hierarchicznego do modelu kontroli motorycznej opartego na współpracy układów w ciele człowieka.

Zasady NDT/Bobath w praktyce klinicznej zostały zmienione w odpowiedzi na dowody, ale praktyka jest eklektyczna (eklektyzm łączenie w jedną całość niejednorodnych elementów mających swe źródło w różnych stylach). Zmiany w koncepcji rozpoczęły się w latach 90-tych. Odeszło się od podejść rehabilitacyjnych, w których to terapeuta generował i ułatwiał typowe wzorce ruchowe. Aktualnie to pacjent/opiekun/ dziecko wyznacza cele i samo generuje ruchy, aby aktywnie ćwiczyć i uczyć się funkcjonalnych zadań, włączając naturalne możliwości uczenia się oparte o zasadę prób i błędów. Nowoczesne podejście wykorzystuje fizjologiczny mechanizm neuroplastyczności, zależny od genetyki i aktywności jednostki. Trening mający na celu zmianę napięcia mięśniowego w oparciu o odruchy i przygotowanie ciała do normalnego ruchu, został zastąpiony treningiem mającym na celu poprawę aktywności dziecka/pacjenta/klienta i jego uczestnictwa poprzez uczenie się, w oparciu o ICF – Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcji, Niepełnosprawności oraz wersji dla Dzieci i Młodzieży (ICF-CY). Zaleca się w nich poprawę funkcji motorycznych, niedopuszczenie/ ograniczenie/likwidację przykurczów i rozwoju umiejętności samoobsługi.

Wczesna diagnoza jest podstawą dla wczesnej interwencji, bazującej na neuroplastyczności mózgu a opartej przede wszystkim na samoczynnych ruchach niemowlęcia. Jest to standard wczesnej interwencji i opieki. W celu rozwijania umiejętności w okresie niemowlęcym – krytycznym dla rozwoju mózgu, wytyczne kliniczne przeciwne są pasywnym, kontrolowanym przez terapeutę technikom manipulacji.

Postępowanie terapeutyczne stosowane podczas oceny klinicznej i interwencji polega na dynamicznej, wzajemnej interakcji pomiędzy opiekunem/klientem/pacjentem a terapeutą w celu:

• aktywacji optymalnego przetwarzania sensomotorycznego
• dla wykonywania zadań funkcjonalnych i nabywania nowych umiejętności
• i umożliwienia jednostce uczestnictwa w znaczących dla niej działaniach.

Terapeuta pediatryczny oczami wyobrażni musi umieć przewidywać dalszy rozwój pacjenta i widzieć go za 10-20 lat.

Nowocześni terapeuci NDT/Bobath stosują:

• testy w celu oceny wyjściowej pacjenta i dla oceny efektów zastosowanej terapii
• zaopatrzenie ortopedyczne twarde i miękkie, CIMT, Baby-CIMT, FES – Functional electrical stimulation, trening na bieżni, trening zadaniowy – funkcjonalny, biofeedback, WBV – Whole-body vibration training, trening siłowy, kinesiotaping, pracę na tkankach
• inne techniki lub podejścia z równoczesnym dbaniem o jakość, dopasowaniem i dogłębną wiedzą na temat strategii neuromotorycznych oraz tego, jak układy w ciele człowieka współpracują jako całość.

A ponieważ medycyna i nauka cały czas rozwijają się to i terapeuta NDT-Bobath zobowiązany jest do podążania za tą wiedzą, pomagając w ten sposób więcej i lepiej swoim małym i dużym podopiecznym.

Zofia Szwiling Waleczko, Fizjoterapeuta
Senior Bobath Instruktor
Neonatal Touch and Massage Therapist
Pedagog Specjalny